Suburbicon (2017)

Metryczka filmu (Informacje wstępne)

• Tytuł polski: Suburbicon
• Tytuł oryginalny: Suburbicon
• Rok produkcji/premiery: 2017 (premiera światowa: 2 września 2017; premiera w Polsce: 10 listopada 2017)
• Kraj(e) produkcji: USA, Wielka Brytania
• Gatunek: Czarna komedia, Kryminał, Thriller
• Czas trwania: 105 minut
• Reżyseria: George Clooney
• Scenariusz: Joel Coen, Ethan Coen, George Clooney, Grant Heslov
• Na podstawie: Scenariusz oryginalny (rozwinięty z wcześniejszego scenariusza braci Coen)
• Główna obsada:
  • Matt Damon (jako Gardner Lodge)
  • Julianne Moore (jako Rose Lodge / Margaret)
  • Oscar Isaac (jako Bud Cooper, agent ubezpieczeniowy)
  • Noah Jupe (jako Nicky Lodge)
  • Glenn Fleshler (jako Ira Sloan)
  • Megan Ferguson (jako June)
  • Jack Conley (jako Hightower)
  • Karimah Westbrook (jako Pani Mayers)
  • Tony Espinosa (jako Andy Mayers)
• Muzyka: Alexandre Desplat
• Zdjęcia: Robert Elswit
• Produkcja: Paramount Pictures, Black Bear Pictures, Dark Castle Entertainment, Smokehouse Pictures
• Dystrybucja w Polsce: Monolith Films

Wstęp – pierwsze wrażenia i ogólny zarys

„Suburbicon” w reżyserii George’a Clooneya to mroczna, satyryczna opowieść osadzona w pozornie idyllicznych realiach amerykańskich przedmieść lat 50. XX wieku. Film, oparty na scenariuszu napisanym częściowo przez braci Coen, łączy w sobie elementy czarnej komedii, kryminału i społecznego komentarza, demaskując hipokryzję, rasizm i ukrytą przemoc kryjącą się za fasadą idealnego, podmiejskiego życia. Choć produkcja imponuje stylową oprawą wizualną, gwiazdorską obsadą i charakterystycznym dla Coenów czarnym humorem, momentami traci spójność tonalną, a połączenie dwóch głównych wątków – kryminalnego i rasowego – nie zawsze wypada przekonująco. To kino ambitne, ale nierówne, które pozostawia widza z mieszanymi uczuciami.

Opis fabuły (bez kluczowych spoilerów)

Akcja filmu rozgrywa się w 1959 roku w Suburbiconie – modelowym, spokojnym i całkowicie białym miasteczku na amerykańskich przedmieściach. Gardner Lodge (Matt Damon) prowadzi pozornie normalne życie z żoną Rose (Julianne Moore), która jest przykuta do wózka inwalidzkiego, i synem Nickym (Noah Jupe). Do domu wprowadza się również siostra bliźniaczka Rose, Margaret (również Julianne Moore), by pomóc w opiece nad chorą. Pewnej nocy do domu Lodge’ów włamują się dwaj bandyci, którzy terroryzują rodzinę i podają im chloroform. W wyniku tego zdarzenia Rose umiera. Gardner i Margaret szybko zbliżają się do siebie, a Nicky zaczyna podejrzewać, że włamanie i śmierć matki nie były przypadkowe, a jego ojciec i ciotka mogą skrywać mroczny sekret. Jego podejrzenia zdaje się potwierdzać dociekliwy agent ubezpieczeniowy, Bud Cooper (Oscar Isaac), który zaczyna węszyć wokół sprawy. Równolegle do tych wydarzeń, spokój Suburbiconu zostaje zakłócony przez przybycie pierwszej afroamerykańskiej rodziny, Mayersów. Ich pojawienie się wywołuje falę rasistowskich protestów i agresji ze strony białych mieszkańców, którzy za wszelką cenę chcą pozbyć się „obcych” ze swojej idealnej społeczności. Te dwa wątki – kryminalna intryga w rodzinie Lodge’ów i narastający konflikt rasowy – splatają się, ukazując mroczne oblicze amerykańskich przedmieść.

Analiza elementów filmowych

Reżyseria i scenariusz

George Clooney jako reżyser stara się stworzyć film stylowy i pełen czarnego humoru, nawiązujący do klasyki kina noir i twórczości braci Coen. Wizualnie film jest dopracowany, a atmosfera lat 50. dobrze oddana. Jednak Clooney nie zawsze radzi sobie z połączeniem dwóch głównych wątków fabularnych, które momentami wydają się być od siebie oderwane i nie do końca ze sobą współgrają. Tonalnie film również bywa nierówny, balansując między satyrą, kryminałem a dramatem społecznym. Scenariusz, który ma korzenie w tekście braci Coen, a następnie został rozwinięty przez Clooneya i Granta Heslova, ma swoje mocne strony – błyskotliwe dialogi, czarny humor i intrygującą zagadkę kryminalną. Jednak połączenie tej intrygi z wątkiem rasowym wydaje się być nieco sztuczne i nie w pełni wykorzystane. Satyra na hipokryzję amerykańskich przedmieść jest trafna, ale momentami zbyt dosłowna.

Aktorstwo

Matt Damon jako Gardner Lodge tworzy postać pozornie przeciętnego, nieco nieporadnego mężczyzny, który skrywa mroczne sekrety. Jego transformacja jest wiarygodna, choć jego motywacje nie zawsze są jasne. Julianne Moore w podwójnej roli sióstr Rose i Margaret jest znakomita, subtelnie różnicując obie postacie. Oscar Isaac jako agent ubezpieczeniowy Bud Cooper kradnie każdą scenę swoją charyzmą i przebiegłością. Jego występ jest jednym z najjaśniejszych punktów filmu. Noah Jupe jako mały Nicky, obserwator i cichy bohater, jest niezwykle dojrzały i poruszający w swojej roli. Karimah Westbrook i Tony Espinosa jako państwo Mayers i ich syn, mimo niewielkich ról, tworzą godne i pełne empatii postacie.

Aspekty techniczne i wizualne

Największym atutem filmu jest jego strona wizualna. Zdjęcia Roberta Elswita („Aż poleje się krew”) są przepiękne, doskonale oddając estetykę lat 50. – od pastelowych kolorów idealnych domków po mroczne, noirowe wnętrza. Kompozycja kadrów jest mistrzowska. Montaż (Stephen Mirrione) jest sprawny, nadając filmowi odpowiednie tempo. Scenografia (James D. Bissell) i kostiumy (Jenny Eagan) to perfekcyjne odtworzenie realiów epoki, które czynią film wizualną ucztą.

Muzyka i dźwięk

Ścieżka dźwiękowa Alexandre’a Desplata jest stylowa i dobrze komponuje się z nastrojem filmu, nawiązując do muzyki z klasycznych thrillerów i filmów noir.

Głębsze spojrzenie – tematyka, przesłanie, interpretacje

„Suburbicon” to film, który demaskuje hipokryzję i fałsz kryjące się za fasadą amerykańskiego snu o idealnych przedmieściach. Pozornie spokojne i uporządkowane miasteczko okazuje się być siedliskiem chciwości, przemocy i rasizmu. Film jest mocnym komentarzem na temat rasizmu i nietolerancji w Ameryce lat 50. Wątek rodziny Mayersów, która spotyka się z wrogością i agresją ze strony białych sąsiadów, ukazuje mroczną stronę amerykańskiej historii. Twórcy zestawiają tę otwartą nienawiść z ukrytą, „cywilizowaną” przemocą i zepsuciem moralnym rodziny Lodge’ów. Porusza temat chciwości i jej destrukcyjnego wpływu na ludzkie życie. Bohaterowie, dążąc do realizacji swoich egoistycznych celów, nie cofają się przed najgorszymi czynami. Wątek niewinności i jej utraty jest obecny w postaci małego Nicky’ego, który staje się świadkiem zbrodni i moralnego upadku dorosłych. Przesłanie filmu jest dość pesymistyczne: pod powierzchnią pozornego porządku i dobrobytu często kryją się najgorsze ludzkie instynkty, a idealne społeczności są jedynie iluzją.

Mocne strony filmu

• Znakomita strona wizualna – zdjęcia, scenografia i kostiumy perfekcyjnie oddające klimat lat 50.
• Świetne kreacje aktorskie, zwłaszcza Juliana Moore i Oscara Isaaca.
• Charakterystyczny dla braci Coen czarny humor i błyskotliwe dialogi (w niektórych fragmentach).
• Ważna i wciąż aktualna tematyka rasizmu i hipokryzji społecznej.
• Intrygująca zagadka kryminalna.

Słabsze strony / potencjalne rozczarowania

• Nierówny ton i nie do końca udane połączenie wątku kryminalnego z wątkiem rasowym.
• Fabuła momentami staje się przewidywalna.
• Niektóre postacie są słabo rozwinięte, a ich motywacje niejasne.
• Film może wydawać się nieco zbyt chłodny i zdystansowany emocjonalnie.
• Nie wykorzystuje w pełni potencjału scenariusza braci Coen.

Dla kogo ten film? (Grupa docelowa)

„Suburbicon” to propozycja dla widzów ceniących czarne komedie, mroczne kryminały i satyrę społeczną. Film może przypaść do gustu fanom twórczości braci Coen (choć to nie oni reżyserowali) oraz miłośnikom kina z dopracowaną stroną wizualną i klimatem retro. Jeśli ktoś lubi filmy, które demaskują hipokryzję i mroczne strony ludzkiej natury, a nie boi się nieco nierównego tonu, może znaleźć w tej produkcji coś dla siebie.

Podsumowanie i ocena końcowa

„Suburbicon” to film o dużych ambicjach, który niestety nie do końca je realizuje. George Clooney stworzył dzieło niezwykle stylowe wizualnie i poruszające ważną tematykę rasizmu oraz hipokryzji amerykańskich przedmieść, ale nie udało mu się w pełni połączyć wszystkich wątków w spójną i satysfakcjonującą całość. Mimo świetnych ról aktorskich (zwłaszcza Juliana Moore i Oscar Isaac) i momentami błyskotliwego, coenowskiego humoru, film pozostawia uczucie niedosytu i wrażenie niewykorzystanego potencjału. To interesujący, choć nierówny, eksperyment, który warto zobaczyć dla jego strony wizualnej i kilku mocnych scen. Ocena: 6/10 – Stylowy, ale nierówny i rozczarowujący.

FAQ (Najczęściej Zadawane Pytania)

• Czy scenariusz filmu „Suburbicon” został w całości napisany przez braci Coen? Nie, bracia Coen napisali wczesną wersję scenariusza w latach 80. George Clooney i Grant Heslov zaadaptowali i rozwinęli ten tekst, dodając m.in. wątek rasowy inspirowany prawdziwymi wydarzeniami z Levittown w Pensylwanii w 1957 roku.
• Do jakich innych filmów można porównać „Suburbicon”? Film często porównywany jest do twórczości braci Coen (np. „Fargo”, „Tajne przez poufne”) ze względu na czarny humor, kryminalną intrygę i satyrę na amerykańskie społeczeństwo. Można w nim również dostrzec echa klasycznych filmów noir i dramatów społecznych z lat 50.
• Jak film został przyjęty przez krytyków? „Suburbicon” spotkał się z mieszanymi i raczej chłodnymi recenzjami krytyków, którzy chwalili stronę wizualną i niektóre role aktorskie, ale krytykowali nierówny ton, nieudane połączenie wątków i brak spójności.
• Czy historia rodziny Mayersów jest oparta na faktach? Tak, wątek afroamerykańskiej rodziny Mayersów, która wprowadza się do całkowicie białego Suburbiconu i spotyka się z wrogością sąsiadów, jest inspirowany prawdziwymi wydarzeniami, które miały miejsce w Levittown w Pensylwanii w 1957 roku, kiedy to pierwsza czarnoskóra rodzina zamieszkała w tym modelowym, podmiejskim osiedlu.