Metryczka filmu (Informacje wstępne)
- Tytuł polski: Płomienie
- Tytuł oryginalny: 버닝 (Beoning) (ang. Burning)
- Rok produkcji/premiery: 2018 (premiera światowa: 16 maja 2018; premiera w Polsce: 28 grudnia 2018)
- Kraj(e) produkcji: Korea Południowa
- Gatunek: Thriller psychologiczny, Dramat, Mystery
- Czas trwania: 148 minut
- Reżyseria: Lee Chang-dong
- Scenariusz: Oh Jung-mi, Lee Chang-dong
- Na podstawie: Opowiadania „Spalenie stodoły” („Barn Burning”) autorstwa Harukiego Murakamiego.
- Główna obsada:
- Yoo Ah-in (jako Lee Jong-su)
- Steven Yeun (jako Ben)
- Jeon Jong-seo (jako Shin Hae-mi)
- Muzyka: Mowg
- Zdjęcia: Hong Kyung-pyo
- Produkcja: Pine House Film, Now Film, NHK
- Dystrybucja w Polsce: Gutek Film
Wstęp – pierwsze wrażenia i ogólny zarys
„Płomienie” w reżyserii Lee Chang-donga („Poezja”, „Oaza”) to hipnotyzujący, powolny i niezwykle gęsty thriller psychologiczny, który w mistrzowski sposób buduje atmosferę niepokoju i niejednoznaczności. Luźno oparta na opowiadaniu Harukiego Murakamiego, historia miłosnego trójkąta między początkującym pisarzem, jego tajemniczą przyjaciółką i zamożnym, enigmatycznym playboyem, przeradza się w mroczną opowieść o zazdrości, klasowych resentymentach i niewidzialnej przemocy. To kino, które wymaga od widza cierpliwości i skupienia, ale w zamian oferuje niezapomniane wrażenia estetyczne i intelektualne, pozostawiając go z wieloma pytaniami na długo po seansie.
Opis fabuły (bez kluczowych spoilerów)
Lee Jong-su (Yoo Ah-in) jest młodym, wrażliwym chłopakiem z prowincji, który próbuje swoich sił jako pisarz, dorabiając jako kurier w Seulu. Jego życie jest pełne frustracji – ojciec ma problemy z prawem, a on sam czuje się zagubiony i pozbawiony perspektyw. Pewnego dnia przypadkowo spotyka Shin Hae-mi (Jeon Jong-seo), dawną koleżankę z sąsiedztwa, która prosi go o opiekę nad kotem podczas jej wyjazdu do Afryki. Między nimi rodzi się nieśmiała, intymna więź. Gdy Hae-mi wraca z podróży, nie jest już sama. Towarzyszy jej Ben (Steven Yeun) – bogaty, czarujący i niezwykle pewny siebie mężczyzna, którego poznała w Kenii. Ben wydaje się być ucieleśnieniem wszystkiego, czym Jong-su nie jest – jeździ luksusowym porsche, mieszka w eleganckim apartamencie i prowadzi życie pełne zagadek. Jong-su, zafascynowany, ale i coraz bardziej zazdrosny, zostaje wciągnięty w skomplikowaną relację z parą. Pewnego wieczoru, podczas spotkania w domu Jong-su na prowincji, Ben wyznaje mu swoje nietypowe hobby: od czasu do czasu lubi podpalać opuszczone szklarnie. Niedługo po tym wyznaniu, Hae-mi znika bez śladu. Jong-su, przekonany, że Ben ma coś wspólnego z jej zniknięciem, rozpoczyna własne, obsesyjne śledztwo, próbując odkryć prawdę. Granica między jego podejrzeniami, wyobraźnią a rzeczywistością zaczyna się niebezpiecznie zacierać.
Analiza elementów filmowych
Reżyseria i scenariusz
Lee Chang-dong, mistrz koreańskiego kina psychologicznego, reżyseruje film z niezwykłą precyzją i powściągliwością. Jego styl jest powolny, kontemplacyjny i oparty na budowaniu atmosfery. Reżyser mistrzowsko operuje niedopowiedzeniami i niejednoznacznością, tworząc poczucie narastającego niepokoju i paranoi. Każdy kadr jest starannie skomponowany, a powolne tempo pozwala widzowi wczuć się w stan emocjonalny głównego bohatera. Scenariusz, napisany wspólnie z Oh Jung-mi, jest znakomitą adaptacją, która rozwija krótkie opowiadanie Murakamiego w pełnowymiarowy thriller egzystencjalny. Fabuła jest pełna tajemnic i fałszywych tropów, a wiele kluczowych pytań pozostaje bez odpowiedzi. Dialogi są oszczędne i naturalne, a siła narracji tkwi w tym, co niewypowiedziane. Scenariusz stanowi również mocny komentarz na temat nierówności klasowych i frustracji młodego pokolenia we współczesnej Korei.
Aktorstwo
Obsada „Płomieni” jest absolutnie rewelacyjna. Yoo Ah-in jako Jong-su tworzy hipnotyzujący portret zagubionego, sfrustrowanego i coraz bardziej owładniętego obsesją młodego człowieka. Jego kreacja jest pełna subtelności i wewnętrznego napięcia. Steven Yeun (znany m.in. z „The Walking Dead” i „Minari”) w roli Bena jest charyzmatyczny, czarujący, ale i niezwykle niepokojący. Jego postać jest pełna tajemnic i niejednoznaczności, a uśmiech, który nie schodzi mu z twarzy, budzi dreszcze. Jeon Jong-seo w swoim debiucie aktorskim jako Hae-mi jest magnetyczna i eteryczna. Jej postać to wolny duch, którego motywacje i pragnienia pozostają zagadką. Scena jej tańca o zachodzie słońca jest jedną z najpiękniejszych i najbardziej hipnotyzujących w kinie ostatnich lat.
Aspekty techniczne i wizualne
Zdjęcia Hong Kyung-pyo („Parasite”) są przepiękne i niezwykle klimatyczne. Operator mistrzowsko kontrastuje surowe, wiejskie krajobrazy z nowoczesnym, sterylnym światem Bena. Użycie naturalnego światła i długich ujęć potęguje wrażenie realizmu i melancholii. Montaż jest powolny i precyzyjny, idealnie budując atmosferę i napięcie. Scenografia subtelnie podkreśla różnice klasowe i społeczne między bohaterami.
Muzyka i dźwięk
Minimalistyczna i niepokojąca muzyka autorstwa Mowga doskonale komponuje się z tajemniczą i pełną napięcia atmosferą filmu. Często jednak największą siłę ma cisza lub dźwięki otoczenia, które potęgują poczucie realizmu i wyobcowania.
Głębsze spojrzenie – tematyka, przesłanie, interpretacje
„Płomienie” to film, który bada temat zazdrości, męskiej dumy i klasowych resentymentów. Jong-su, czując się gorszy i upokorzony przez bogatego i pewnego siebie Bena, popada w spiralę podejrzeń i tłumionej agresji. Ben staje się dla niego uosobieniem wszystkiego, czego pragnie i nienawidzi. Porusza temat niejednoznaczności prawdy i tajemnicy ludzkiej egzystencji. Film nie daje prostych odpowiedzi na kluczowe pytania (Co stało się z Hae-mi? Czy Ben jest mordercą?), zmuszając widza do własnej interpretacji i konfrontacji z niepewnością. Wątek niewidzialności i marginalizacji społecznej jest istotny. Zarówno Jong-su, jak i Hae-mi, to postacie z marginesu, niewidzialne dla zamożnego świata reprezentowanego przez Bena. Ich frustracja i poczucie bezsilności są niemal namacalne. Film jest także refleksją nad procesem twórczym i naturą opowieści. Jong-su jest początkującym pisarzem, który szuka inspiracji, a całą historię można interpretować jako jego próbę stworzenia narracji, która nada sens otaczającej go, niezrozumiałej rzeczywistości. Przesłanie filmu jest otwarte i niepokojące: gniew i frustracja, zwłaszcza te wynikające z nierówności społecznych, mogą prowadzić do niekontrolowanej przemocy, a prawda o drugim człowieku i jego motywacjach jest często niemożliwa do zgłębienia.
Mocne strony filmu
- Mistrzowska, powściągliwa reżyseria Lee Chang-donga.
- Hipnotyzująca, gęsta atmosfera niepokoju i niejednoznaczności.
- Znakomite, wielowymiarowe kreacje aktorskie całej trójki głównych bohaterów.
- Inteligentny i wielowarstwowy scenariusz z głębią psychologiczną i społeczną.
- Przepiękne, poetyckie zdjęcia.
- Film, który prowokuje do myślenia i na długo pozostaje w pamięci.
- Jedno z najważniejszych dzieł współczesnego kina koreańskiego.
Słabsze strony / potencjalne rozczarowania
- Bardzo powolne, kontemplacyjne tempo może być dla wielu widzów barierą.
- Brak jednoznacznych odpowiedzi i otwarte zakończenie mogą być dla niektórych frustrujące.
- Minimalistyczna fabuła i oszczędność w dialogach wymagają od widza dużego skupienia.
- Film jest dość długi (prawie 2,5 godziny).
Dla kogo ten film? (Grupa docelowa)
„Płomienie” to propozycja dla widzów ceniących ambitne, artystyczne kino, które stawia na psychologiczną głębię, atmosferę i intelektualne wyzwania. Film z pewnością zachwyci miłośników twórczości Lee Chang-donga, fanów literatury Harukiego Murakamiego oraz osoby ceniące powolne, ale niezwykle wciągające thrillery. To nie jest kino dla każdego, ale dla tych, którzy dadzą mu szansę, będzie to niezapomniane doświadczenie.
Podsumowanie i ocena końcowa
„Płomienie” to filmowe arcydzieło – dzieło hipnotyzujące, inteligentne i niezwykle niepokojące. Lee Chang-dong stworzył thriller psychologiczny, który pod płaszczykiem prostej historii o miłosnym trójkącie, kryje głęboką refleksję nad kondycją współczesnego społeczeństwa, zazdrością i naturą zła. Mistrzowska reżyseria, genialne aktorstwo, przepiękne zdjęcia i gęsta atmosfera składają się na film, który wciąga, fascynuje i nie daje o sobie zapomnieć. To kino najwyższej próby. Ocena: 9.5/10 – Hipnotyzujący i niepokojący majstersztyk psychologiczny.
FAQ (Najczęściej Zadawane Pytania)
- Na czym oparty jest film? Film jest luźną adaptacją krótkiego opowiadania japońskiego pisarza Harukiego Murakamiego, zatytułowanego „Spalenie stodoły” („Barn Burning”), które po raz pierwszy ukazało się w magazynie „The New Yorker” w 1983 roku.
- Co symbolizuje tytułowe palenie szklarni? Palenie szklarni, o którym opowiada Ben, jest metaforą. Może symbolizować jego poczucie wyższości i władzy, potrzebę niszczenia dla samej przyjemności, a także jego stosunek do ludzi z niższych sfer, których uważa za „zbędnych” i łatwych do usunięcia bez konsekwencji. Może to być również dosłowne odniesienie do jego zbrodni.
- Jak film został przyjęty na festiwalach? „Płomienie” miały swoją premierę w konkursie głównym festiwalu w Cannes, gdzie spotkały się z entuzjastycznym przyjęciem krytyków i zdobyły nagrodę FIPRESCI (Międzynarodowej Federacji Krytyków Filmowych), otrzymując najwyższą notę w historii rankingu krytyków magazynu „Screen Daily”.
- Kim jest reżyser Lee Chang-dong? Lee Chang-dong to jeden z najważniejszych i najbardziej cenionych reżyserów współczesnego kina południowokoreańskiego, znany z takich filmów jak „Oaza”, „Sekretne światło” czy „Poezja”. Był również ministrem kultury i turystyki Korei Południowej.