Metryczka filmu (Informacje wstępne)
- Tytuł polski: Bękart
- Tytuł oryginalny: Bastarden (ang. The Promised Land)
- Rok produkcji/premiery: 2023 (premiera światowa: 31 sierpnia 2023; premiera w Polsce: 5 stycznia 2024)
- Kraj(e) produkcji: Dania, Niemcy, Szwecja
- Gatunek: Dramat historyczny, Biograficzny, Western (nordycki)
- Czas trwania: 127 minut
- Reżyseria: Nikolaj Arcel
- Scenariusz: Anders Thomas Jensen, Nikolaj Arcel
- Na podstawie: Powieści „Kapitan i Ann Barbara” („Kaptajnen og Ann Barbara”) autorstwa Idy Jessen.
- Główna obsada:
- Mads Mikkelsen (jako Kapitan Ludvig von Kahlen)
- Amanda Collin (jako Ann Barbara)
- Simon Bennebjerg (jako Frederik de Schinkel)
- Melina Hagberg (jako Anmai Mus)
- Kristine Kujath Thorp (jako Edel Helene)
- Gustav Lindh (jako Anton Eklund)
- Morten Hee Andersen (jako Johannes Eriksen)
- Muzyka: Dan Romer
- Zdjęcia: Rasmus Videbæk
- Produkcja: Zentropa Entertainments
- Dystrybucja w Polsce: Best Film
Wstęp – pierwsze wrażenia i ogólny zarys
„Bękart” Nikolaja Arcela („Kochanek królowej”) to surowy, brutalny i wizualnie hipnotyzujący dramat historyczny, nazywany często „nordyckim westernem”. Z rewelacyjnym Madsem Mikkelsenem w roli głównej, film opowiada opartą na faktach historię nieślubnego syna szlachcica, który w XVIII wieku podejmuje się niemożliwej misji: skolonizowania jałowych wrzosowisk Jutlandii w imieniu duńskiego króla, w zamian za obietnicę tytułu szlacheckiego. To epicka opowieść o walce człowieka z naturą, bezwzględnym systemem klasowym i własnymi demonami. Kino ambitne, mroczne i niezwykle wciągające.
Opis fabuły (bez kluczowych spoilerów)
Dania, rok 1755. Zubożały kapitan Ludvig von Kahlen (Mads Mikkelsen), nieślubny syn szlachcica i weteran wojenny, postanawia zrealizować swoje życiowe marzenie – zdobyć bogactwo, honor i upragniony tytuł szlachecki. W tym celu proponuje królowi, że założy osadę i uprawę na rozległych, surowych i uważanych za bezużyteczne wrzosowiskach Jutlandii. Król, choć sceptyczny, zgadza się na jego plan. Kahlen, człowiek uparty, dumny i niezwykle zdeterminowany, wyrusza na jałową ziemię, by stawić czoła nie tylko bezlitosnej naturze, ale także potężniejszemu wrogowi – Frederikowi de Schinkelowi (Simon Bennebjerg), bezwzględnemu i sadystycznemu lokalnemu arystokracie, który uważa wrzosowiska za swoją własność i za wszelką cenę próbuje zniszczyć plany Kahlena. W swojej walce o ziemię i godność, Kahlen znajduje nieoczekiwanych sojuszników: zbiegłą z dworu de Schinkela gospodynię Ann Barbarę (Amanda Collin) oraz małą, tajemniczą dziewczynkę z ludu Tater, Anmai Mus (Melina Hagberg). Razem tworzą nietypową, przybraną rodzinę, próbując przetrwać i zbudować coś z niczego w świecie, w którym prawo i sprawiedliwość są po stronie silniejszych i bogatszych.
Analiza elementów filmowych
Reżyseria i scenariusz
Nikolaj Arcel reżyseruje film z epickim rozmachem i dużą wrażliwością. Jego styl jest surowy i realistyczny, a historia, mimo że osadzona w XVIII wieku, ma w sobie coś z klasycznego westernu – samotny bohater walczący o ziemię z bezwzględnym posiadaczem ziemskim. Arcel mistrzowsko buduje napięcie i oddaje brutalność epoki, nie bojąc się trudnych scen. Scenariusz, napisany przez Arcela i Andersa Thomasa Jensena (znanego z czarnych komedii), jest doskonale skonstruowany. Fabuła jest wciągająca, a postacie, zwłaszcza Kahlen, Ann Barbara i de Schinkel, są złożone i pełne psychologicznej głębi. Dialogi są oszczędne, ale pełne znaczeń. Twórcy zręcznie balansują między dramatem, thrillerem a elementami romansu.
Aktorstwo
Mads Mikkelsen jako Kapitan Kahlen jest absolutnie fenomenalny. Jego kreacja jest niezwykle powściągliwa, ale pełna wewnętrznej siły, determinacji i skrywanego bólu. Mikkelsen za pomocą minimalnych środków wyrazu – spojrzenia, zaciśniętych ust, zmęczonego gestu – tworzy hipnotyzujący portret człowieka, który w imię ambicji gotów jest na największe poświęcenia. Amanda Collin jako Ann Barbara jest równie znakomita, tworząc postać silnej, odważnej i pełnej godności kobiety, która odnajduje w sobie siłę do walki o wolność. Simon Bennebjerg jako Frederik de Schinkel jest przerażający w swojej roli sadystycznego, narcystycznego arystokraty, tworząc jednego z najbardziej odpychających czarnych charakterów w kinie ostatnich lat. Młoda Melina Hagberg jako Anmai Mus jest naturalna i urocza.
Aspekty techniczne i wizualne
Zdjęcia Rasmusa Videbæka są przepiękne i malarskie. Surowe, rozległe krajobrazy jutlandzkich wrzosowisk, skąpane w chłodnym, naturalnym świetle, tworzą atmosferę izolacji, ale także niezwykłego piękna. Każdy kadr jest starannie skomponowany. Montaż jest sprawny, nadając filmowi odpowiednie, choć powolne, tempo. Scenografia (Jette Lehmann) i kostiumy (Kicki Ilander), nagrodzone Europejską Nagrodą Filmową, wiernie odtwarzają realia XVIII-wiecznej Danii, dodając filmowi autentyzmu.
Muzyka i dźwięk
Subtelna i melancholijna ścieżka dźwiękowa Dana Romera doskonale komponuje się z surowym klimatem filmu, podkreślając samotność bohatera i piękno natury.
Głębsze spojrzenie – tematyka, przesłanie, interpretacje
„Bękart” to przede wszystkim epicka opowieść o walce człowieka z naturą i zepsutym systemem społecznym. Kahlen próbuje okiełznać jałową ziemię, ale jego największym wrogiem okazuje się być drugi człowiek i niesprawiedliwość wynikająca z klasowych podziałów. Film jest mocnym komentarzem na temat ambicji, dumy i ceny, jaką trzeba zapłacić za realizację marzeń. Kahlen, dążąc do zdobycia tytułu i majątku, musi wielokrotnie kwestionować swoje wartości i poświęcać osobiste szczęście. Wątek tworzenia nietypowej rodziny i siły ludzkich więzi jest sercem filmu. Relacja między Kahlenem, Ann Barbarą i małą Anmai, oparta na wzajemnej potrzebie i powoli rodzącym się uczuciu, staje się dla nich ostoją w brutalnym świecie. Film porusza również temat sprawiedliwości i bezprawia, pokazując, jak w XVIII-wiecznej Danii prawo było narzędziem w rękach uprzywilejowanych. Przesłanie filmu jest złożone i niejednoznaczne. To opowieść o tym, że czasami największym zwycięstwem nie jest zdobycie bogactwa czy tytułów, ale odnalezienie miłości i człowieczeństwa.
Mocne strony filmu
- Fenomenalna, hipnotyzująca kreacja Madsa Mikkelsena.
- Wciągający i świetnie napisany scenariusz.
- Surowa i precyzyjna reżyseria Nikolaja Arcela.
- Przepiękne, malarskie zdjęcia i imponująca strona wizualna.
- Złożone i psychologicznie wiarygodne postacie.
- Ważna i uniwersalna tematyka.
- Znakomite role drugoplanowe, zwłaszcza Amandy Collin i Simona Bennebjerga.
Słabsze strony / potencjalne rozczarowania
- Powolne tempo i surowy, mroczny klimat mogą nie przypaść do gustu wszystkim widzom.
- Film jest dość brutalny i zawiera sceny przemocy.
- Niektóre wątki fabularne są przewidywalne dla gatunku „nordyckiego westernu”.
Dla kogo ten film? (Grupa docelowa)
„Bękart” to propozycja dla widzów ceniących ambitne, artystyczne kino historyczne z głębszym przesłaniem. Film z pewnością zachwyci miłośników twórczości Madsa Mikkelsena, a także fanów surowego kina skandynawskiego i opowieści w stylu westernu. To kino dla tych, którzy nie boją się powolnego tempa i mrocznej atmosfery, a szukają w filmie wnikliwego portretu psychologicznego i poruszającej historii.
Podsumowanie i ocena końcowa
„Bękart” to jeden z najlepszych filmów historycznych ostatnich lat – dzieło surowe, piękne i niezwykle potężne. Nikolaj Arcel i Mads Mikkelsen stworzyli niezapomniany portret człowieka walczącego z przeciwnościami losu o swoją godność i marzenia. Olśniewająca strona wizualna, mistrzowskie aktorstwo i mądry scenariusz składają się na film, który jest jednocześnie epicką opowieścią i intymnym dramatem. To kino, które wciąga, porusza i na długo pozostaje w pamięci. Ocena: 9/10 – Surowe i piękne arcydzieło nordyckiego westernu.
FAQ (Najczęściej Zadawane Pytania)
- Czy postać Ludviga von Kahlena jest historyczna? Tak, Ludvig von Kahlen (1700-1774) był rzeczywistym duńskim kapitanem, który podjął próbę skolonizowania i uprawy jałowych wrzosowisk Jutlandii. Film opiera się na jego prawdziwej historii, choć niektóre elementy fabuły zostały sfabularyzowane.
- W jakim gatunku można umieścić ten film? Film jest często określany jako „nordycki western” lub „western na wrzosowisku” ze względu na swoją tematykę (samotny bohater walczący o ziemię z bezwzględnym wrogiem) i surową, epicką atmosferę, która nawiązuje do klasyki amerykańskiego westernu.
- Jakie nagrody zdobył film? Film zdobył wiele nagród, w tym trzy Europejskie Nagrody Filmowe – dla najlepszego europejskiego aktora (Mads Mikkelsen), za najlepsze zdjęcia i za najlepsze kostiumy. Był również duńskim kandydatem do Oscara.
- Kim jest reżyser Nikolaj Arcel? Nikolaj Arcel to duński reżyser i scenarzysta, znany m.in. z takich filmów jak „Kochanek królowej” (również z Madsem Mikkelsenem) czy amerykańskiej adaptacji „Mrocznej Wieży”. Jest także współautorem scenariusza do szwedzkiego filmu „Millennium: Mężczyźni, którzy nienawidzą kobiet”.