Barbie (2023)

Metryczka filmu (Informacje wstępne)

• Tytuł polski: Barbie
• Tytuł oryginalny: Barbie
• Rok produkcji/premiery: 2023 (premiera światowa: 9 lipca 2023; premiera w Polsce: 21 lipca 2023)
• Kraj(e) produkcji: USA, Wielka Brytania
• Gatunek: Komedia, Fantasy, Przygodowy, Satyra
• Czas trwania: 114 minut
• Reżyseria: Greta Gerwig
• Scenariusz: Greta Gerwig, Noah Baumbach
• Na podstawie: Lalki „Barbie” firmy Mattel
• Główna obsada:
  • Margot Robbie (jako Barbie „Stereotypowa”)
  • Ryan Gosling (jako Ken)
  • America Ferrera (jako Gloria)
  • Kate McKinnon (jako Dziwna Barbie)
  • Issa Rae (jako Barbie Prezydentka)
  • Will Ferrell (jako Prezes Mattel)
• Muzyka: Mark Ronson, Andrew Wyatt
• Zdjęcia: Rodrigo Prieto
• Produkcja: Warner Bros. Pictures, Mattel Films, LuckyChap Entertainment, Heyday Films
• Dystrybucja w Polsce: Warner Bros. Entertainment Polska

Wstęp – pierwsze wrażenia i ogólny zarys

„Barbie” Grety Gerwig to film, który jeszcze przed premierą stał się kulturowym fenomenem, wzbudzając tyleż entuzjazmu, co sceptycyzmu. Przeniesienie na ekran historii najsłynniejszej lalki świata mogło skończyć się albo infantylną reklamą produktu, albo dziełem niezdolnym udźwignąć ciężaru oczekiwań. Tymczasem Gerwig, wraz ze współscenarzystą Noah Baumbachem, dostarczyła film zaskakująco inteligentny, wielowarstwowy i wizualnie oszałamiający. To błyskotliwa satyra na patriarchat, konsumpcjonizm i kryzys egzystencjalny, opakowana w jaskrawe, plastikowe barwy Barbielandu, która jednocześnie celebruje i dekonstruuje mit Barbie. Film jest zarówno przezabawną komedią, jak i nieoczekiwanie głęboką refleksją nad tożsamością i miejscem jednostki w społeczeństwie.

Opis fabuły (bez kluczowych spoilerów)

W idyllicznym Barbielandzie, gdzie każdy dzień jest idealny, a kobiety (wszystkie o imieniu Barbie) piastują wszystkie najważniejsze stanowiska, żyje Barbie Stereotypowa (Margot Robbie). Jest piękna, popularna i wszystko w jej życiu zdaje się być perfekcyjne. Jej głównym towarzyszem jest Ken (Ryan Gosling), którego istnienie definiuje się głównie poprzez adorację Barbie. Pewnego dnia sielanka zostaje przerwana, gdy Barbie zaczyna doświadczać nietypowych dla siebie „dolegliwości”: myśli o śmierci, płaskostopia i cellulitu. Aby rozwiązać zagadkę tych niepokojących zmian, za radą Dziwnej Barbie (Kate McKinnon), musi udać się do Świata Rzeczywistego i odnaleźć dziewczynkę, która się nią bawi. W podróży towarzyszy jej Ken. Ich zderzenie z Los Angeles, rządzonym przez patriarchalne zasady, wywraca ich światopogląd do góry nogami – Barbie doświadcza seksizmu i obiektywizacji, podczas gdy Ken odkrywa koncepcję męskiej dominacji, która wydaje mu się niezwykle pociągająca. Ta podróż inicjuje lawinę wydarzeń, która zagrozi istnieniu Barbielandu i zmusi Barbie do przewartościowania wszystkiego, w co dotychczas wierzyła.

Analiza elementów filmowych

Reżyseria i scenariusz

Greta Gerwig potwierdza swój talent do tworzenia kina inteligentnego i angażującego emocjonalnie, nawet gdy materiałem wyjściowym jest plastikowa lalka. Jej reżyseria jest pewna, pełna energii i wizualnej inwencji. Potrafi z gracją balansować między czystą komedią, musicalowymi wstawkami a momentami autentycznego wzruszenia i głębszej refleksji. Scenariusz, napisany wspólnie z Noah Baumbachem, to majstersztyk. Jest błyskotliwy, pełen trafnych obserwacji społecznych, meta-humoru (odniesienia do historii Mattel, krytyki Barbie) i zaskakująco filozoficznych pytań o sens istnienia. Dialogi są ostre, zabawne i często bardzo inteligentne. Twórcom udało się stworzyć opowieść, która jest jednocześnie listem miłosnym do idei Barbie i jej bezkompromisową krytyką.

Aktorstwo

Margot Robbie jest idealną Barbie – nie tylko fizycznie, ale przede wszystkim dzięki umiejętności oddania przemiany swojej bohaterki od naiwnej lalki do świadomej, poszukującej siebie kobiety. Jej komediowy timing jest bezbłędny, a w scenach dramatycznych potrafi być autentycznie poruszająca. Jednak to Ryan Gosling jako Ken kradnie show. Jego interpretacja Kena – postaci zdefiniowanej przez „plażę” i desperackie pragnienie uwagi Barbie – jest komediowym złotem. Gosling z pełnym zaangażowaniem rzuca się w absurd roli, tworząc postać jednocześnie przezabawną i nieoczekiwanie tragiczną w swojej próżności i podatności na nowo odkrytą „męskość”. Jego musicalowy numer „I’m Just Ken” to jeden z highlightów filmu. Na uwagę zasługuje również America Ferrera jako Gloria, pracownica Mattel, której monolog o sprzecznych oczekiwaniach wobec kobiet jest jednym z najmocniejszych punktów filmu. Kate McKinnon jako Dziwna Barbie dostarcza wielu komicznych momentów, a Will Ferrell jako Prezes Mattel parodiuje korporacyjny świat.

Aspekty techniczne i wizualne

Scenografia (Sarah Greenwood) i kostiumy (Jacqueline Durran) to absolutny triumf. Barbieland został zaprojektowany z niezwykłą dbałością o detale, odtwarzając estetykę zabawek Mattel w sposób, który jest jednocześnie nostalgiczny i świadomie przerysowany. Róż dominuje, ale jest to róż przemyślany i funkcjonalny dla opowieści. Kontrast między cukierkowym Barbielandem a bardziej stonowanym, chaotycznym Światem Rzeczywistym jest wizualnie uderzający. Zdjęcia Rodrigo Prieto są nasycone kolorami i pełne energii, doskonale oddając zarówno idylliczny charakter Barbielandu, jak i dynamikę Świata Rzeczywistego. Montaż (Nick Houy) jest dynamiczny, a przejścia między scenami często kreatywne i zabawne.

Muzyka i dźwięk

Ścieżka dźwiękowa, za którą odpowiadają Mark Ronson i Andrew Wyatt, jest eklektyczna i pełna hitów. Piosenki specjalnie napisane do filmu (m.in. przez Billie Eilish, Dua Lipę, Nicki Minaj & Ice Spice) doskonale wpisują się w klimat i często komentują akcję. Wspomniany „I’m Just Ken” czy „What Was I Made For?” Billie Eilish to utwory, które zyskały ogromną popularność i idealnie oddają emocjonalny rdzeń filmu. Muzyka jest tu nie tylko tłem, ale aktywnym uczestnikiem narracji.

Głębsze spojrzenie – tematyka, przesłanie, interpretacje

„Barbie” to film, który pod płaszczykiem komedii fantasy porusza szereg istotnych tematów. Kluczowym z nich jest krytyka patriarchatu i analiza jego wpływu zarówno na kobiety, jak i na mężczyzn (poprzez postać Kena, który odkrywając patriarchat, staje się jego karykaturalną wersją). Film w błyskotliwy sposób demaskuje absurdy męskiej dominacji i stereotypy płciowe. Jednocześnie jest to opowieść o feminizmie i poszukiwaniu kobiecej tożsamości w świecie pełnym sprzecznych oczekiwań. Monolog Glorii o tym, jak trudno jest być kobietą, jest tego doskonałym przykładem i stał się jednym z najczęściej komentowanych fragmentów filmu. Film podejmuje także temat kryzysu egzystencjalnego i poszukiwania sensu istnienia. Barbie, stworzona jako ideał, musi skonfrontować się z niedoskonałością ludzkiego życia, śmiertelnością i złożonością emocji. To podróż od bycia ideą do stania się człowiekiem. Nie brakuje również satyry na konsumpcjonizm i korporacyjny świat (uosabiany przez Mattel), choć jest to krytyka prowadzona z pewnym przymrużeniem oka, biorąc pod uwagę, że film powstał we współpracy z producentem lalki. „Barbie” można interpretować jako metaforę dojrzewania, opuszczenia bezpiecznej, wyidealizowanej przestrzeni (Barbieland/dzieciństwo) i konfrontacji z trudami oraz złożonością dorosłego życia.

Mocne strony filmu

• Błyskotliwy, wielowarstwowy scenariusz Grety Gerwig i Noah Baumbacha.
• Znakomita reżyseria, idealnie balansująca między humorem a głębszą refleksją.
• Fenomenalne kreacje aktorskie, zwłaszcza Margot Robbie i Ryana Goslinga.
• Oszałamiająca strona wizualna – scenografia i kostiumy.
• Trafna satyra na patriarchat, stereotypy płciowe i konsumpcjonizm.
• Zaskakująco głębokie przesłanie dotyczące tożsamości i sensu istnienia.
• Świetna, wpadająca w ucho ścieżka dźwiękowa.
• Ogromny ładunek autoironii i meta-humoru.

Słabsze strony / potencjalne rozczarowania

• Niektóre wątki (np. dotyczące zarządu Mattel) mogą wydawać się nieco zbyt karykaturalne lub mniej rozwinięte w porównaniu do głównej osi fabularnej.
• Mimo wszystko, dla niektórych widzów film może okazać się zbyt „przegadany” lub nachalny w swoim przekazie.
• Balansowanie na granicy bycia jednocześnie produktem korporacyjnym i jego krytyką może być dla części odbiorców problematyczne.
• Tempo w niektórych fragmentach mogłoby być nieco równiejsze.

Dla kogo ten film? (Grupa docelowa)

„Barbie” to film zaskakująco uniwersalny, choć z pewnością najwięcej wyniosą z niego widzowie otwarci na inteligentną satyrę i meta-humor. Polecany zarówno tym, którzy wychowali się na lalkach Barbie i czują do nich sentyment, jak i tym, którzy zawsze podchodzili do nich krytycznie. To propozycja dla fanów twórczości Grety Gerwig, dla osób ceniących kino, które bawi i skłania do myślenia. Z uwagi na poruszane tematy i pewne dwuznaczności, film jest bardziej skierowany do widowni dorosłej i starszej młodzieży niż do małych dzieci oczekujących prostej bajki.

Podsumowanie i ocena końcowa

„Barbie” to bez wątpienia jeden z najważniejszych i najciekawszych filmów 2023 roku. Greta Gerwig stworzyła dzieło, które jest jednocześnie niezwykle rozrywkowe i głęboko inteligentne. To film, który bawi do łez, wzrusza, skłania do refleksji i na długo pozostaje w pamięci. Pod różową, plastikową powierzchnią kryje się błyskotliwa analiza współczesnego społeczeństwa, kobiecości, męskości i poszukiwania sensu w świecie pełnym sprzeczności. To triumf kreatywności i odważnego kina popularnego.

Ocena: 9/10 – Błyskotliwy fenomen.

FAQ (Najczęściej Zadawane Pytania)

• Czy film „Barbie” jest odpowiedni dla dzieci? Film posiada kategorię wiekową PG-13 (lub jej odpowiednik w Polsce, np. 12+). Choć jest kolorowy i opowiada o lalkach, porusza tematy egzystencjalne, krytykę społeczną i zawiera dwuznaczny humor, który może być niezrozumiały lub nieodpowiedni dla młodszych dzieci. Zalecana jest rozwaga rodziców.
• Czy muszę znać historię lalki Barbie, żeby zrozumieć film? Nie jest to konieczne. Film wprowadza wszystkie potrzebne informacje, a jego główne przesłanie jest uniwersalne. Znajomość historii Barbie i kontrowersji wokół niej może jednak wzbogacić odbiór niektórych żartów i odniesień.
• Czy film jest tylko reklamą Mattel? Choć film powstał we współpracy z Mattel i jest związany z ich produktem, Greta Gerwig i Noah Baumbach stworzyli dzieło, które również krytykuje i dekonstruuje markę Barbie oraz samą korporację. Ten autoironiczny i krytyczny wymiar sprawia, że film jest czymś znacznie więcej niż tylko reklamą.
• Dlaczego Ken jest tak ważną postacią w filmie? Postać Kena służy jako narzędzie do eksploracji tematu patriarchatu i męskości. Jego podróż od bycia „dodatkiem” do Barbie, przez odkrycie i karykaturalne przyswojenie idei męskiej dominacji, aż po poszukiwanie własnej tożsamości, jest kluczowym elementem satyrycznym i tematycznym filmu.