Metryczka filmu (Informacje wstępne)
- Tytuł polski: Kiedy stopi się lód
- Tytuł oryginalny: Het smelt (ang. The Melting)
- Rok produkcji/premiery: 2023 (premiera światowa: 21 stycznia 2023; premiera w Polsce: 17 maja 2024)
- Kraj(e) produkcji: Belgia, Holandia
- Gatunek: Dramat, Thriller psychologiczny
- Czas trwania: 111 minut
- Reżyseria: Veerle Baetens
- Scenariusz: Veerle Baetens, Maarten CCD’s
- Na podstawie: Powieści „The Melting” („Het smelt”) autorstwa Lize Spit.
- Główna obsada:
- Charlotte De Bruyne (jako dorosła Eva)
- Rosa Marchant (jako młoda Eva)
- Sebastien Dewaele (jako tata Evy)
- Naomi Velissariou (jako mama Evy)
- Anthony Vyt (jako młody Tim)
- Matthijs Meertens (jako młody Laurens)
- Muzyka: Bjorn Eriksson
- Zdjęcia: Frederic Van Zandycke
- Produkcja: Savage Film, PRPL, Versus Production
- Dystrybucja w Polsce: Aurora Films
Wstęp – pierwsze wrażenia i ogólny zarys
„Kiedy stopi się lód” to wstrząsający i bezkompromisowy debiut reżyserski znanej belgijskiej aktorki Veerle Baetens. Adaptacja bestsellerowej powieści Lize Spit to mroczna, duszna i niezwykle trudna opowieść o traumie z dzieciństwa, która rzuca długi cień na całe dorosłe życie. Film, operując na dwóch płaszczyznach czasowych, z precyzją i psychologiczną wnikliwością bada mechanizmy pamięci, skutki przemocy i toksyczną atmosferę małej, zamkniętej społeczności. To kino wymagające, przygnębiające i pozostawiające widza z poczuciem głębokiego niepokoju, ale jednocześnie niezwykle mocne i ważne w swoim przekazie.
Opis fabuły (bez kluczowych spoilerów)
Akcja filmu toczy się na dwóch przeplatających się płaszczyznach czasowych. We współczesności poznajemy Evę (Charlotte De Bruyne), młodą kobietę prowadzącą samotne i wycofane życie w Brukseli. Jej egzystencja jest naznaczona przez głęboką traumę z przeszłości, która objawia się w jej relacjach z innymi i niezdolności do odczuwania bliskości. Pewnego dnia otrzymuje zaproszenie na spotkanie upamiętniające zmarłego przyjaciela z dzieciństwa, co zmusza ją do powrotu do rodzinnej wioski, z którą zerwała wszelkie kontakty. Eva pakuje do samochodu wielki blok lodu i wyrusza w podróż, by ostatecznie skonfrontować się z demonami przeszłości. W retrospekcjach przenosimy się do upalnego lata, kiedy trzynastoletnia Eva (rewelacyjna Rosa Marchant) była jedną z trójki nierozłącznych przyjaciół, urodzonych w tym samym roku. Wraz z dwoma kolegami, Timem i Laurensem, spędzała beztroskie chwile. Jednak ich niewinne zabawy stopniowo zaczynają przybierać coraz bardziej niepokojący i okrutny obrót, a granice są nieustannie przesuwane. Kulminacją tego lata staje się jedno, tragiczne wydarzenie, które na zawsze niszczy dzieciństwo Evy i determinuje całe jej dorosłe życie. Powrót do domu staje się dla niej okazją do dokonania ostatecznego rozliczenia.
Analiza elementów filmowych
Reżyseria i scenariusz
Veerle Baetens w swoim reżyserskim debiucie wykazuje się niezwykłą dojrzałością i odwagą. Jej reżyseria jest powściągliwa, ale niezwykle precyzyjna. Mistrzowsko buduje gęstą, duszną atmosferę, zarówno podczas upalnego lata z przeszłości, jak i w chłodnej, wyobcowanej teraźniejszości. Baetens nie boi się trudnych tematów i trudnych scen, ale ukazuje je w sposób sugestywny, bez epatowania tanią sensacją. Kontrast między dwoma planami czasowymi doskonale oddaje mechanizmy działania traumy. Scenariusz, napisany wspólnie z Maartenem CCD’s, jest wierną i inteligentną adaptacją złożonej powieści. Narracja jest prowadzona powoli, stopniowo odkrywając przed widzem kolejne, coraz bardziej niepokojące fragmenty układanki. Dialogi są naturalne, a psychologiczna wiarygodność postaci, zwłaszcza młodej Evy, jest na najwyższym poziomie.
Aktorstwo
Obsada „Kiedy stopi się lód” jest absolutnie znakomita, ale na szczególne wyróżnienie zasługują aktorki wcielające się w postać Evy. Młoda Rosa Marchant w roli trzynastoletniej Evy tworzy kreację niezwykle dojrzałą, poruszającą i zapadającą w pamięć. Jej portret dziewczynki rozpaczliwie pragnącej akceptacji i przyjaźni, która zostaje wciągnięta w spiralę toksycznych gier, jest sercem filmu. Charlotte De Bruyne jako dorosła Eva wiarygodnie oddaje ciężar traumy, wycofanie i wewnętrzny ból swojej postaci. Jej oszczędna gra jest niezwykle sugestywna. Aktorzy wcielający się w młodych chłopców również tworzą niepokojące i wiarygodne postacie.
Aspekty techniczne i wizualne
Zdjęcia Frederica Van Zandycke’a doskonale oddają kontrast między dwoma planami czasowymi. Sceny z przeszłości są skąpane w gorącym, letnim słońcu, które jednak zamiast budzić sielskie skojarzenia, tworzy atmosferę duszności i niepokoju. Teraźniejszość jest przedstawiona w chłodnych, stonowanych barwach, co odzwierciedla stan emocjonalny bohaterki. Montaż jest precyzyjny, a przejścia między teraźniejszością a retrospekcjami są płynne i logiczne, stopniowo budując napięcie. Scenografia i kostiumy wiernie odtwarzają realia belgijskiej prowincji.
Muzyka i dźwięk
Subtelna i niepokojąca muzyka Bjorna Erikssona doskonale buduje atmosferę filmu, potęgując poczucie zagrożenia i smutku.
Głębsze spojrzenie – tematyka, przesłanie, interpretacje
„Kiedy stopi się lód” to przede wszystkim wstrząsające studium traumy dziecięcej i jej długofalowych, niszczycielskich skutków. Film w bezkompromisowy sposób pokazuje, jak jedno tragiczne wydarzenie z okresu dojrzewania może zdeterminować całe dorosłe życie, wpływając na relacje, poczucie własnej wartości i zdolność do odczuwania bliskości. Porusza temat przemocy rówieśniczej, toksycznej męskości i presji grupy. Ukazuje, jak niewinne z pozoru zabawy mogą przerodzić się w okrutne gry o władzę i dominację, a potrzeba akceptacji może prowadzić do przekraczania wszelkich granic. Wątek pamięci i konfrontacji z przeszłością jest kluczowy. Powrót Evy do rodzinnej wioski jest próbą rozliczenia się z demonami, które prześladowały ją przez lata. Tytułowy topniejący lód staje się metaforą jej planu i nieuchronności konfrontacji. Film jest także krytyką małej, zamkniętej społeczności, w której panuje zmowa milczenia, a problemy są zamiatane pod dywan. Przesłanie filmu jest niezwykle mroczne i bolesne: trauma pozostawia niezabliźnione rany, a ucieczka od przeszłości jest niemożliwa bez ostatecznej konfrontacji.
Mocne strony filmu
- Wstrząsająca i bezkompromisowa historia oparta na znakomitej powieści.
- Rewelacyjne kreacje aktorskie, zwłaszcza Rosy Marchant i Charlotte De Bruyne.
- Mistrzowska, powściągliwa reżyseria Veerle Baetens.
- Gęsta, duszna i niezwykle niepokojąca atmosfera.
- Ważna i trudna tematyka, potraktowana z niezwykłą wrażliwością i odwagą.
- Inteligentna struktura narracyjna.
Słabsze strony / potencjalne rozczarowania
- Film jest niezwykle trudny emocjonalnie, mroczny i przygnębiający, co może być dla wielu widzów barierą.
- Powolne tempo i kontemplacyjny charakter mogą być dla niektórych nużące.
- Niektóre sceny są bardzo dosadne i mogą być trudne do oglądania.
- Pesymistyczny wydźwięk filmu nie pozostawia wiele miejsca na nadzieję.
Dla kogo ten film? (Grupa docelowa)
„Kiedy stopi się lód” to propozycja dla widzów ceniących ambitne, wymagające kino psychologiczne i dramaty, które nie boją się poruszać najtrudniejszych tematów. To film dla dojrzałej publiczności, gotowej na wstrząsające i emocjonalnie wyczerpujące doświadczenie. Zdecydowanie nie jest to kino rozrywkowe.
Podsumowanie i ocena końcowa
„Kiedy stopi się lód” to jeden z najbardziej wstrząsających i mocnych debiutów reżyserskich ostatnich lat. Veerle Baetens stworzyła dzieło, które w bezlitosny sposób obnaża mechanizmy traumy i jej niszczycielski wpływ na życie. Znakomite aktorstwo, precyzyjna reżyseria i gęsta atmosfera składają się na film, który boli i niepokoi, ale jednocześnie jest niezwykle ważnym głosem w dyskusji o przemocy i jej konsekwencjach. To kino, które zostaje z widzem na długo i którego nie da się łatwo zapomnieć. Ocena: 8.5/10 – Wstrząsające i mistrzowskie studium traumy.
FAQ (Najczęściej Zadawane Pytania)
- Na jakiej książce oparty jest film? Film jest adaptacją bestsellerowej powieści belgijskiej pisarki Lize Spit z 2016 roku, zatytułowanej „Het smelt” (w języku angielskim „The Melting”).
- Czy film jest bardzo brutalny? Film zawiera sceny przemocy psychicznej i fizycznej, a jego tematyka jest bardzo trudna. Niektóre sceny są przedstawione w sposób dosadny i mogą być dla wrażliwych widzów wstrząsające.
- Kim jest reżyserka Veerle Baetens? Veerle Baetens to znana i ceniona belgijska aktorka i piosenkarka, która zdobyła międzynarodowe uznanie m.in. za rolę w filmie „W kręgu miłości” („The Broken Circle Breakdown”). „Kiedy stopi się lód” to jej pełnometrażowy debiut reżyserski.
- Jak film został przyjęty na festiwalach? Film miał swoją premierę na prestiżowym Sundance Film Festival, gdzie spotkał się z uznaniem krytyków, a młoda aktorka Rosa Marchant otrzymała specjalną nagrodę za swoją kreację.