Wielu z nas nie raz słuchało babcinych opowiadań, ale czy kiedykolwiek zastanawialiśmy się nad tym, co nasi dziadkowie chcą nam w swoich historiach przekazać? Z okazji Dnia Babci oraz Dnia Dziadka, przygotowaliśmy dla was listę mądrości starszych i bardziej doświadczonych postaci z różnych dzieł popkulturalnych. Nasi redaktorzy starają się ów sentencje przełożyć na współczesny świat – może w tych zdaniach znajdziecie wartościowe rady?
Yoda – Gwiezdne Wojny: Część V – Imperium kontratakuje
Nie próbuj, rób albo nie rób, nie ma próbowania.
Źródło cytatu: Gwiezdne Wojny: Część V – Imperium kontratakuje (1980), ©Lucasfilm, reż. Irvin Kershner
Warto mieć na uwadze, że Yoda – chociaż był odrobinę na bakier z gramatyką – miał również wielką Moc i wiedzę o otaczającym go świecie. Cechowała go mądrość płynąca nie tylko z wrażliwości na siłę, która przenikała wszechświat, ale też z lat obserwacji i uczestniczenia w ważnych dla porządku wydarzeniach. Być może dlatego akurat ten cytat Mistrza utkwił mi na stałe w pamięci, niejednokrotnie (chociaż mógłby ciut częściej) wypływając na ocean moich myśli, kiedy za bardzo przejmowałam się czymś, co mam zrobić po raz pierwszy: powstrzymywał mnie od zamartwiania się, roztrząsania i rozważania najczarniejszych scenariuszy danej sytuacji, pozwalając skupić się na tym, co mam zrobić. Może warto to sobie wziąć do serca? Nie ma co tracić czasu i energii na próby, po prostu działajmy!
Vesemir – Pani Jeziora, Andrzej Sapkowski
Vesemir, przybrany ojciec Geralta z Rivii, był kopalnią mądrych, a jednocześnie zabawnych cytatów. Jego życiowa wiedza i doświadczenie pozwoliły mu wygłaszać zdania idealnie wpisujące się w wiele sytuacji w naszym życiu, albo też w życiu Geralta. Moim ulubionym jest:
Jak mówił Vesemir w Kaer Morhen: gdy cię mają wieszać, poproś o szklankę wody. Nigdy nie wiadomo, co się wydarzy, zanim przyniosą…
Źródło cytatu: Andrzej Sapkowski, Pani Jeziora, wyd. superNOWA 2014.
Dokładnie! Nigdy nie wiadomo, co się wydarzy, co czeka nas w życiu. Nie wolno zakładać najgorszego, bo w ciągu chwili wiele może się zmienić. Dlatego zawsze musimy szukać wyjścia i liczyć na to, że sytuacja odwróci się o 180 stopni. I oby zawsze zmieniało się na lepsze!
Rick Sanchez – Rick i Morty
Genialny naukowiec w pierwszym odcinku niegrzecznej animacji zabłysnął inspirującym cytatem. Rick Sanchez powiedział:
Wiem, że nowe sytuacje mogą być przerażające; rozglądasz się i wszystko tu jest straszne i inne, ale wiesz… Stawienie czoła i potykanie się z czymś niczym byk… to czyni nas ludźmi.
Źródło cytatu: Rick i Morty, Netflix, odcinek 1, sezon 1.
Bohater serialu, czerpiąc z długiego życiowego doświadczenia, stwierdził, że nie ma nic złego w lęku przed nieznanym. Trzeba jednak stawić czoła nowej sytuacji i nie tracić wiary. Rada Ricka pozostaje aktualna również w realnym świecie. Chociaż nierzadko paraliżuje nas strach, podejmowanie wyzwań świadczy o naszej wartości. Lęk nie jest obcy ludziom, lecz dopiero zdolność jego przezwyciężenia decyduje o pełni człowieczeństwa. Nie poddawajmy się więc już na starcie, mając do czynienia z czymś nowym i obcym. Warto wziąć głęboki oddech i spróbować odnaleźć się w niecodziennej sytuacji.
Sońka – Sońka, Ignacy Kasprowicz
Nie od dziś wiadomo, że mądrości wygłaszane przez wszystkie babcie należą do kategorii tych najlepszych — najprostszych. Kwintesencji życia, którą po latach doświadczeń ubiera się w słowa-drogowskazy. Rady dla przyszłych pokoleń. Jedną z książek opływających w przemyślenia starszej pani, jest Sońka Ignacego Karpowicza. Wśród wielu, inspirujących cytatów, można natrafić na mój ulubiony:
Bo mój mąż to dobry człowiek. Może nie poszłabym za nim w ogień, na pewno pobiegłabym po wiadro wody, żeby ogień ugasić.
Źródło cytatu: Ignacy Kasprowicz, Sońka, wyd. Wydawnictwo Literackie 2014.
Zabawny, odrobinę ironiczny, za to świadczący o bystrości tytułowej Sońki. Dlaczego? Ponieważ w miłości nie chodzi o to, by ślepo podążać za uczuciem lub by poświęcać się w imię wyższych wartości. Za to, by kochać mądrze, z poszanowaniem samego siebie.
Babcia Wierzba – Pocahontas
– Spójrzcie.
– Kręgi.
– Na wodzie.
– Na początku są małe. A potem spójrzcie jak się powiększają. Ale musi być ktoś, kto zacznie.
Źródło cytatu: Pocahontas (1995), ©Walt Disney Pictures, reż. Eric Goldberg, Mike Gabriel.
Nie sposób w takim zestawieniu pominąć cytat Babci Wierzby, mającej być przecież uosobieniem wiekowej mądrości oraz źródłem wiedzy, do którego Pocahontas kierowała się nie raz i nie dwa, by zrozumieć otaczający ją świat (i siebie samą). Trudno też nie zgodzić się z tymi słowami. W końcu wszystkie zmiany potrzebują kogoś, kto je zapoczątkuje. Ważna jest świadomość, że upłynie trochę czasu, nim rozprzestrzenią się dalej i rozrosną, pociągając za sobą innych. Najważniejszy jest jednak początek oraz to, by ktoś wrzucił ten metaforyczny kamyk czy gałązkę, mącąc spokojną taflę jeziora. Jednocześnie zawsze rozumiałam to jako próbę pchnięcia Pocahontas do działania, pokazując jej, że nawet mało spektakularne czyny mogą zburzyć zastany ład.
Gandalf – Władca Pierścieni, J.R.R. Tolkien
My decydujemy tylko o tym jak wykorzystać czas, który nam dano.
Źródło cytatu: J.R.R Tolkien, Władca Pierścieni – Drużyna Pierścienia, wyd. Amber 2011.
Niniejsze słowa powiedział Gandalf do Froda. Ja je rozumiem tak, aby wykorzystać wszystkie szanse, jakie daje nam los. Musimy żyć pełnią życia i być dobrymi ludźmi, aby odejść ze świadomością, że byliśmy szczęśliwi.
Dumbledrore – Harry Potter i Czara Ognia, J.K. Rowling
Albus Dumbledore to, w świetle całej serii książek o młodym czarodzieju, postać co najmniej niejednoznaczna. Z jednej strony potężny czarodziej, czuwający nad magicznym światem, z drugiej osoba o skomplikowanej historii i często niejasnej motywacji w podejmowaniu ważnych decyzji. Czego nie można mu natomiast odmówić, to niezaprzeczalna mądrość i głębia w analizowaniu tak ludzi, jak i złożoności ich zachowań. Dumbledore często w prostych i z pozoru banalnych stwierdzeniach ubierał w słowa zjawiska o niesamowicie dużym znaczeniu. Jeden z cytatów, który od lat mam w pamięci , to:
Nadejdzie czas, w którym będziecie musieli wybierać między tym co słuszne, a tym, co łatwe.
Źródło cytatu: J.K. Rowling, Harry Potter i Czara Ognia, wyd. Media Rodzina 2001.
Myślę, że te słowa w trafny sposób określają proces zmian, które każdy z nas przechodzi w życiu. Nierzadko stojąc przed różnymi wyborami, kierujemy się własnym komfortem i idąc na łatwiznę, podejmujemy decyzje, które wydają nam się prostym rozwiązaniem, co nie oznacza, że są zarówno dla nas, jak i innych, dobre. Sądzę, że dotarcie do punktu, w którym słuszność naszych działań stawiamy wyżej niż naszą wygodę to oznaka dużej dojrzałości. Dotarcie do tego momentu w życiu to często długa i żmudna droga pracy nad samym sobą, ale warto „zapisać w sercu” słowa mądrego maga – być może okażą się motywacją w tej trudnej wędrówce.
Tanana – Mój brat niedźwiedź
Miłość to najlepszy ze wszystkich drogowskazów, ale objawia się często w nieoczekiwany sposób. Niech odtąd kieruje twoimi czynami (…)
Źródło cytatu: Mój brat niedźwiedź (2003), ©Walt Disney Pictures, reż. Aaron Blaise, Robert Walker.
Taką mądrością podzieliła się z Kenai’em Tanana, po wręczeniu mu totemu niedźwiedzia. Moim zdaniem miała na myśli to, że w życiu warto kochać, ponieważ dzięki miłości często obieramy w życiu drogę do szczęścia. Czasami objawia się ona w najmniej spodziewanym momencie i nie tam, gdzie się spodziewaliśmy. Jednak najważniejsze jest to, żeby uczucie było szczere i pochodziło prosto z serca.
Czarodziej Zedd – Miecz Prawdy, Terry Goodkind
Możemy być tylko tym, kim jesteśmy, nikim mniej, nikim więcej…
Źródło cytatu: Terry Goodkind, Miecz Prawdy – Pierwsze Prawo Magii, wyd. Rebis 2017.
Te słowa wypowiedział czarodziej Zedd, dziadek poszukiwacza prawdy, Richarda, który nie mógł uwierzyć, że jest czarodziejem wojny, oraz skąd pochodzi. Ja te słowa rozumiem jako to, że nikt nie może od nas wymagać, abyśmy nie byli sobą. To my kierujemy własnym życiem i to my decydujemy o naszej osobowości, a przeznaczenie, jeśli istnieje, samo nam pokaże, jacy jesteśmy naprawdę.
Pan Miyagi – Karate Kid III
Możesz przegrać ze swoim przeciwnikiem, ale nie możesz przegrać ze swoim strachem.
Źródło cytatu: Karate Kid III (1989), Columbia Pictures, reż. John G. Avildsen.
Kesuke Miyagi to mistrz karate, znany z serii filmów Karate Kid. Jest nauczycielem młodego chłopca, Daniela LaRusso. W trzeciej odsłonie ich przygód, podczas walki Daniela z Mike’em Barnesem, aby zmotywować swojego ucznia, Pan Miyagi skierował do niego powyższe słowa. Myślę, że radę tę można zastosować w wielu aspektach życia prywatnego, jak i zawodowego oraz podczas realizacji własnych marzeń. Czasami boimy się podjąć ryzyko, nie potrafimy także znieść myśli o goryczy możliwej przegranej, odpuszczamy, nie podejmując nawet próby wykonania powierzonego nam zadania. Zatem zgodnie z mądrością Pana Miyagi, trzeba pokonać swój strach, bo to samo w sobie jest już sukcesem. Nie wolno bać się próbować, a podjęcie wyzwania i przełamanie własnych obaw jest powodem do dumy.
Dumbledore – Harry Potter i Kamień Filozoficzny, J.K.Rowling
Nigdy nie ma się za dużo skarpetek – powiedział Dumbledore. – Minęło jeszcze jedno Boże Narodzenie, a ja znowu nie dostałem ani jednej pary. Wszyscy wciąż dają mi książki.
Źródło cytatu: J.K.Rowling, Harry Potter i Kamień Filozoficzny, wyd. Media Rodzina 2000.
Przytoczenie takiego cytatu może się wydawać trywialne i mało poważne, zwłaszcza pośród tych wszystkich innych, znacznie poważniejszych wypowiedzi, które niejednokrotnie dotykają sensu życia lub motywują do jego poszukiwań. Jednak, od jakiegoś już czasu, nie mogę pozbyć się wewnętrznego przekonania, że… Dumbledore miał w tym momencie więcej racji niż w którymkolwiek innym momencie. Wiecie, to nie to, że nie lubię dostawać książek, ale są one na swój sposób prezentem problematycznym, generującym milion pytań i wątpliwości: czy trafię w gust obdarowywanego? czy na pewno nie ma już tej książki albo jej nie czytał?
A skarpetki? Fikuśne z kwiatkami, w barwne paski czy w motywy z Gwiezdnych Wojen nie tylko ucieszą (w końcu ciepełko w stopy zawsze cieszy), ale też rozbawią. Zatem warto zacząć doceniać praktyczne prezenty i przestać uważać skarpety za wymuszony podarunek.
Cesarz – Mulan
Wiatr może mocno wiać, ale góra i tak mu się nie pokłoni.
Źródło cytatu: Mulan (1998), ©Walt Disney Pictures, reż. Barry Cook, Tony Bancroft.
To właśnie my powinniśmy być tą górą, czyli osobami silnymi i stanowczymi. Nie zważając na podmuchy wiatru, które w mojej ocenie symbolizować mogą osoby próbujące nas osłabić, pozostać pewnymi siebie. Zawsze znajdą się ci próbujący nas zmusić do życia pod swoje dyktando, więc w takich chwilach pamiętajmy – mogą w nas uderzać, ale musimy pozostać sobą i nigdy nie ulegać. Wierzcie w siebie i swoją wartość i nie dajcie sobie niczego wmówić!
Dajcie znać, jakie cytaty starszych postaci wam zapadły w pamięć i czy je stosujecie w codziennym życiu!
Topkę przygotowały dla was: Martyna (Yoda, Dumbledore o skarpetkach, Babcia Wierzba), Karolina (Vesemir), Marcelina (Rick Sanchez), Martyna (Sońka), Patrycja (Gandalf, Zedd), Ola (Dumbledore o wyborze), Sonia (Tanana), Paulina (Pan Miyagi) i Adrianna (Cesarz).
