Kosmos od wieku fascynuje ludzkość. Najtęższe umysły świata wyciągają ręce w kierunku nieznanego i tajemniczego, starając się rozwiązać choć część zagadek Wszechświata. Jednak to wcale nie oznacza, iż nie będąc astrofizycznym geniuszem, nie powinniśmy spróbować spojrzeć ponad to, co oglądamy na co dzień.
Ile można patrzeć na smutne, szare bloki, ulice, ludzi przyklejonych do smartfonów? Najciekawsze dzieje się nad nami, a spoglądając na to piękne, mieniące się barwami pomarańczy i lawendy niebo o zachodzie słońca, warto sięgnąć wzrokiem nieco dalej i zastanowić się, co tak naprawdę rozgrywa się w kosmosie?
Dla tych, których intrygują zagadki Wszechświata, mam zatem listę interesujących książek związanych z tą tematyką. Nie obawiajcie się jednak, do ich przeczytania nie potrzebujecie rozległej wiedzy. Wystarczy tylko… wyobraźnia.
Neil deGrasse Tyson – Astrofizyka dla zabieganych, Kosmiczne zachwyty
Jeden z najsłynniejszych popularyzatorów nauki, kojarzony głównie ze swoim poczuciem humoru. Jego książki są pełne ciekawostek o kosmosie, a skonstruowano je w taki sposób, aby nawet największy laik mógł zrozumieć przekazywane treści. Sztandarowym przykładem takiej pozycji, zresztą bardzo popularnym, jest Astrofizyka dla zabieganych – jak sam tytuł wskazuje, idealna dla każdego, kto nie ma wiele czasu, ale chciałby poznać Wszechświat. Doskonale sprawdza się jako czytadło w autobusie, w drodze do pracy. Nie inaczej jest w przypadku Kosmicznych zachwytów. Lektura obu książek należy do lekkich i przyjemnych, bowiem poczucie humoru Tysona oraz jego styl trafią do każdego.
Astrofizyka dla zabieganych i Kosmiczne zachwyty (TUTAJ przeczytacie jej recenzję) ukazały się nakładem wydawnictwa Insignis.
Carl Sagan – Kosmos, Błękitna kropka
Carl Sagan pisze jedne z najciekawszych książek popularnonaukowych. Każda pozycja opatrzona jego nazwiskiem to niesamowita podroż przez najrozmaitsze zakątki Wszechświata. Kosmos uchodzi już za klasyk, jeśli chodzi o tytuły popularnonaukowe, bowiem jest jedną z najlepiej ocenianych i najbardziej lubianych książek, jakie do tej pory ukazały się na rynku.
Warto wiedzieć, iż Sagan to profesor astronomii i nauk kosmicznych, zatem przekazywanie wiedzy szarym czytelnikom stoi na najwyższym poziomie. Popularyzator nie tylko swobodnie porusza się w obszarach o tematyce kosmicznej, ale także z jego książek zdaje się bić entuzjazm. Pisarz stara się wyjaśnić czytelnikowi otaczającą go przestrzeń, a miejscami ów dzieło przypomina snucie fascynującej opowieści o nieznanym.
Kosmos to także zbiór obaw i trosk jego autora o naszą przyszłość, elementy historii nauki, jak również omówienie innych dziedzin życia człowieka i przyrody. Jest to z pewnością książka ponadczasowa, która nie zanudzi, a wręcz rozbudzi zainteresowanie tajemnicami Wszechświata.
Błękitną Kropkę warto czytać po lekturze Kosmosu (jej recenzję znajdziecie TUTAJ). W tym tytule Sagan skupia się na tym, co nam najbliższe – naszym Układzie Słonecznym. Profesor zawarł w niej informacje na temat eksploracji oraz badań, lecz później skłania się ku bardziej refleksyjnej formie. Uzmysławia zagrożenia, zastanawia się nad miejscem człowieka we Wszechświecie oraz nad tym, jak daleko może zajść ludzkość; rozważaniami wybiega daleko w przyszłość. Sagan nie owija w bawełnę i strąca ludzi z piedestału, obala mit naszej wyjątkowości, zaznacza, iż tylko racjonalizm jest w stanie pozwolić nam na dalszy rozwój, a więc winniśmy pozbyć się ograniczeń w postaci interesu narodowego czy religii.
Być może Błękitna kropka do was nie trafi, bo nie każdemu przypadną do gustu poglądy autora, niemniej uważam, iż warto się z nią zapoznać z trzech powodów: po pierwsze – poznania innego punktu widzenia, po drugie: refleksji, a po trzecie: spojrzenia nieco dalej niż czubek własnego nosa. Należy także przypomnieć, że jest to pozycja wydana w 1994 roku, zatem niektóre informacje są już nieaktualne, część zjawisk wyjaśniona, a kilka elementów odkrytych, niemniej książka pozwala zweryfikować i porównać rozważania Carla Sagana z tym, jak wygląda świat dwadzieścia pięć lat później.
Oba tytuły ukazały się nakładem wydawnictwa Zysk i S-ka.
Stephen Hawking – Krótka historia czasu, Jeszcze krótsza historia czasu, Teoria wszystkiego: powstanie i losy Wszechświata, Krótkie odpowiedzi na wielkie pytania (recenzję przeczytacie TUTAJ), Wszechświat w skorupce orzecha
Einstein naszych czasów – Stephen Hawking. Mamy niesamowite szczęście, że przyszło nam żyć wtedy, kiedy słynny astrofizyk. W swojej karierze naukowej skupiał się głównie na czarnych dziurach, zasłynął także teoretycznym dowodem na ich promieniowanie, które zresztą otrzymało jego nazwisko – promieniowanie Hawkinga. Wielokrotnie odznaczany, chociażby Orderem Imperium Brytyjskiego czy Medalem Wolności. Nikt, kto interesuje się zagadnieniami kosmosu, nie powinien omijać pozycji napisanych przez tego astrofizyka.
Wszystkie pięć wymienionych przeze mnie książek wymaga nieco więcej skupienia, jednak każda przeczytana strona jest warta poświęconego czasu. Nie da się ukryć, iż Hawking był najwybitniejszym fizykiem teoretycznym naszych czasów, zatem gdybania naukowca szeroko otwierają czytelnikowi oczy. Miejscami niektórzy nie zgodzą się z postulatami autora, zwłaszcza we fragmentach dotyczących Boga i jego istnienia (a raczej tego, dlaczego nie istnieje), pojawiającymi się w większości pozycji, niemniej to właśnie inne spojrzenie naukowca stanowi podstawę do zastanowienia się nad sensem i przyszłością życia.
Spekulacje na temat rozwoju technologii, zwłaszcza sztucznej inteligencji, oraz wynikające z tego konsekwencje niejednokrotnie przewijają się w tytułach pióra Hawkinga. Stanowią one ciekawy dodatek do informacji o czarnych dziurach, czasoprzestrzeni i zagadnień kwantowych.
Wszystkie podane książki ukazały się nakładem wydawnictwa Zysk i S-ka.
Tim Peake – Zapytaj astronautę. Wszystko, co powinieneś wiedzieć o podróżach i życiu w kosmosie
To już nieco bardziej „lajtowa” pozycja, która będzie dobra także dla dzieci. Tim Peake to brytyjski astronauta, starający się odpowiedzieć na nurtujące ludzi pytania związane z kosmosem. Zamiast wgryzać się w naukowe aspekty astrofizyki, autor odnosi się do nawet najbanalniejszych problemów, jak na przykład „Czy w kosmosie jest internet?”.
Myślę, że Zapytaj astronautę… stanowi też doskonałą pozycję na sam początek naszej przygody z odkrywaniem Wszechświata. Książkę podzielono tematycznie, a pytania w niej zawarte to prawdziwe zagwozdki internautów. Mnóstwo ciekawostek podsyca zainteresowanie kosmosem, a całość dopełniają sympatyczne rysunki i zdjęcia.
Dla tych, którzy nigdy nie byli fanami fizyki w szkole, oraz dla dzieci będzie to doskonała pozycja, wydana nakładem Wydawnictwa Kobiecego.
Christophe Galfard – Wszechświat w twojej dłoni
Oto pozycja Christophe’a Galfarda, ucznia Stephena Hawkinga, który zabierze czytelnika w daleką podróż, gdzie będzie miał on okazję bliżej przyjrzeć się gwiazdom i odkryć prawdziwe piękno Wszechświata.
Lektura tej książki nie wymaga od odbiorcy zrozumienia skomplikowanych zagadnień fizycznych, bowiem autor doskonale wszystko objaśnia, a jego słowa silnie oddziałują na naszą wyobraźnię. I to właśnie ona będzie największą pomocą przy czytaniu Wszechświata…. Ta pozycja zdecydowanie bardziej stawia na ukazanie piękna kosmosu, niż na wyjaśnienie mechanizmów nim rządzących, choć i tego w niej nie braknie.
Wszechświat w twojej dłoni to hipnotyzująca książka, która to, co zawiłe, zmienia w banały, a to, co niegdyś zdawało nam się zbyt trudne do ogarnięcia umysłem, teraz nie sprawi żadnego problemu.
Tytuł ukazał się nakładem Wydawnictwa Otwartego.
Steven S. Gubser, Frans Pretorius – Czarne dziury bez tajemnic
Gubser i Pretorius to profesorowie uniwersyteccy, wykładający fizykę. Przybliżają całą tajemnicę czarnych dziur i robią to z pieczołowitą szczegółowością, operując wieloma przykładami wziętymi z życia tak, aby odbiorcy było prościej zrozumieć poruszane zagadnienia.
Tytuł ten z pewnością wymaga dużego skupienia i zaangażowania i lepiej czytać go w domowym zaciszu niż hałaśliwej komunikacji miejskiej. Nierzadko trzeba się zatrzymać i przeanalizować daną stronę jeszcze raz.
Oprócz samego tematu osobliwości, w książce znajdziemy również problemy szczególnej teorii względności Einsteina, paradoksu bliźniąt czy dylatacji czasu.
Czarne dziury bez tajemnic ukazały się nakładem wydawnictwa Prószyński i S-ka.
Mam nadzieję, że te pozycje okażą się dla was ciekawe i dzięki nim wkręcicie się głębiej w temat Wszechświata i jego tajemnic. Każda z książek, jako że kierowana do czytelnika masowego, została napisana przyswajalnym językiem, choć czasem niektóre tytuły wymagają więcej skupienia. Niemniej nie porzucajcie marzeń i chęci zgłębiania zagadek kosmosu, warto bowiem wyruszyć w podróż w nieznane do świata wcale nie tak odległego, jak nam się wydaje.
