Jakub Ćwiek – to autor, który nieustannie ugruntowuje swoją pozycję na polskim rynku czytelniczym. Od momentu debiutu w 2005 roku jego bibliografia pisarza liczy już ponad 20 książek, przede wszystkim fantastyki. Cechą charakterystyczną jego powieści są nawiązania do szeroko rozumianej popkultury, mitologii, a także rozpoznawalne poczucie humoru.
Iluzjoniści są wśród nas
W zakładzie opiekuńczym umiera jeden z przywódców legendarnej grupy oszustów. Synowi, którego opuścił, zostawia w spadku zeszyt. Znajduje się w nim nie tylko spowiedź, ale również pieniądze i obietnica fortuny. Aby ją zdobyć, spadkobierca musi wejść w konszachty z byłym wspólnikiem ojca w niechlubnym fachu i jego wciąż działającą grupą. Krąg to artyści przekrętu. Wiedzą, jak za pomocą darmowej kawy wyłudzić z konta kilka tysięcy, jak zgarnąć czynsz i kaucję za wynajęcie nieswojego mieszkania, a także jak zarobić na lęku przed uchodźcami. Numer, który ma im wszystkim zapewnić pieniądze, to życiowa okazja. Każdy będzie musiał dać z siebie wszystko. Jak zwykle dobrzy ludzie staną się narzędziami, marzyciele ofiarami, a cała akcja odbędzie się w świetle reflektorów? Rzecz w tym, że oszuści nie wiedzą wszystkiego…
Co wspólnego z tym wszystkim mają legendarni iluzjoniści Houdini i Bosco?
To showmani, mocno skupieni na budowaniu swojej legendy. To dlatego, choć słyszeli o nich niemal wszyscy i wielu uczestniczyło w ich numerach, mało kto pracował z nimi osobiście. […] Prostackie skoki od razu na dużą kasę ich nie bawią, u nich wszystko dzieje się krok po kroku. Prawdziwe numery, czy też, jak podobno mówią o nich ludzie z kręgu, Szwindle, wymagają lepszych Przygrywek., zbierania funduszy, ćwiczenia. I nieważne, czy skok mały, czy duży – zawsze w oprawie jarmarcznego teatrzyku. (str. 61)
Szwindel w słowniku oznacza pospolite oszustwo.
Bądźmy ze sobą szczerzy, kanciarze są wszędzie. Codziennie możemy zostać okradzeni i oszukani. Nie mam tutaj na myśli drobnych, ulicznych kieszonkowców, ale wyrafinowanych, sprytnych, inteligentnych oszustów, którzy w dobie łatwego dostępu do cyfryzacji wykorzystują właściwie nieograniczone możliwości. Weźmy chociażby pobranie takiej aplikacji z niepewnego źródła, która po zainstalowaniu ściąga dane z naszych kont bankowych. Brzmi przerażająco? Nieprawdopodobnie?
Otóż nic nieprawdziwego w tym nie ma.
Szwindel to historia inspirowana prawdziwymi wydarzeniami, a sam pisarz zrobił do niej staranny research, przez co wszystko, co w niej zawarte wydaje się wiarygodne i realne. Autor pokazuje, w jaki sposób działają oszuści i jak przez chwilę nieuwagi można zostać ich ofiarą, przy okazji tracąc pieniądze. W lekturze przewija się też motyw teatru, który bardzo dobrze pasuje do działań przestępców. Można odnieść wrażenie, że są oni aktorami grającymi według ściśle określonego scenariusza a świat jest ich sceną.
Bohaterowie
Cała historia toczy się wokół Mikołaja, który wkracza do kręgu złodziei, by zdobyć zostawione w spadku przez rzekomego ojca pieniądze. Jest tylko jeden haczyk. Aby zdobyć obiecany majątek mężczyzna musi tylko wziąć udział w jednym szwindlu i pomóc w okradzeniu pewnego marzyciela.
Chociaż w teorii znamy głównego bohatera, to jednak w praktyce dostajemy od autora zbyt dużo pobocznych wątków i postaci. W pewnym momencie zaczynamy wątpić w to, kto w powieści gra pierwsze skrzypce, przez co dość trudno wczuć się w historię i przywiązać się emocjonalnie do konkretnych osób. Bohaterowie w tej książce po prostu są, działają w ramach historii, ale nie sądzę, by to były postacie, z którymi ktoś chciałby spędzić kolejne kilka tomów. Momentami byłam mocno pogubiona, zwłaszcza, że część bohaterów, jak na kryminalny świat przystało, ma pseudonimy i zmienia wygląd w zależności od sytuacji. Trudno było się w tym wszystkim połapać
Meh…
Pomimo oryginalnego pomysłu i wcześniej zrobionego researchu książka jak dla mnie nie została dobrze dopracowana. Autor przeskakuje z jednej historii do drugiej, przez co czytelnik może mieć drobny problem z odnalezieniem się w powieści. Po wstępie, który był w miarę interesujący, moja ciekawość związana z tą lekturą zaczynała opadać wraz z kolejnymi stronami, aż znikła niemal zupełnie. Bo gdy szwankują postacie, z którymi nie można się utożsamić i konstrukcja, która robi się zbyt chaotyczna i nieprzemyślana, to i fabuła przestaje wciągać.
Finałowy twist niby zaskakuje, ale mimo wszystko wydaje się wprowadzony na siłę.
Myślę, że skupienie się na kilku większych akcjach i ograniczenie liczny osób pozytywnie wpłynęłoby na czytelność całej historii i wartkość akcji.
Gdy zaś szwankuje i konstrukcja, i postacie, którym się nie kibicuje… to i fabuła przestaje być angażująca.
I chociaż dalej uważam, że Jakub Ćwiek to kompetentny i solidny pisarz, to jednak tej próby przeniesienia się na inny gatunek raczej nie można zaliczyć do udanych.
Szwindel, choć czyta się dobrze, nie wyrywa z butów.
Tytuł: Szwindel
Autor: Jakub Ćwiek
Wydawnictwo: Marginesy
Liczba stron: 400
ISBN: 978-83-66140-65-3
